Blog: Wat is de kracht van datagedreven werken in de zorg?

Wat zijn de voordelen van datagedreven werken in de zorg?

Onze gezondheidszorg genereert enorme hoeveelheden gegevens, variërend van patiëntendossiers & klinische resultaten tot medische afbeeldingen, van wearables tot patiënttevredenheidsonderzoeken en van DBC-facturatie tot de logistieke patiëntreis door het ziekenhuis. Deze gegevens bevatten een schat aan informatie die kan worden ingezet om de zorgverlening te verbeteren, processen te optimaliseren en betere beslissingen te nemen op zowel patiënt- alsook beleidsniveau. Het optimaal benutten van deze gegevens leidt tot verbetermogelijkheden over de gehele zorgketen, waarvan hieronder een aantal belangrijke voordelen:

1. Verbeterde patiëntenzorg: Door gebruik te maken van data-analyse krijgen zorgverleners betere inzichten in de gezondheid van individuele patiënten. Dit stelt hen in staat om gepersonaliseerde behandelingen en zorgplannen te ontwikkelen, rekening houdend met de unieke behoeften en kenmerken van elke patiënt en zijn/haar gedrag in groepen “patiënts like me”. Daarnaast kunnen door het analyseren van (grote) datasets patronen en trends worden geïdentificeerd die verband houden met bepaalde ziekten en risicofactoren, maar ook drukte op bepaalde afdelingen. Dit stelt zorgverleners en beleidsmakers in staat om vroegtijdige interventies te plannen, preventieve maatregelen te nemen en de volksgezondheid te bevorderen.

2. Optimalisatie van operationele processen: Gegevensanalyse helpt bij het identificeren van bottlenecks en inefficiënties in zorgprocessen en het vinden van manieren om ze te verbeteren. Dit leidt tot een betere planning van resources, vermindering van wachttijden, verbetering van de logistiek en stroomlijning van administratieve taken. Meer doen voor de patiënt, met dezelfde hoeveelheid handjes aan het bed.

3. Vermindering registratielast: Het is de afgelopen periode pijnlijk duidelijk geworden dat we in Nederland een schreeuwend tekort hebben aan zorgpersoneel. Het ziet er ook niet naar uit dat dit op korte termijn opgelost kan worden. Het is dan ook pijnlijk om te zien hoeveel kostbare uren er verspild worden aan veelvuldige, dubbele registratie van zorggegevens, zowel voor intern als extern gebruik. Met het slim ontsluiten en hergebruiken van data kan hier enorme winst in gemaakt worden, en kan de schaarse capaciteit ingezet worden waar deze het hardst nodig is: aan het bed van de patiënt.

4. Kostenbeheersing: Een laatste, niet onbelangrijke, drijfveer voor datagedreven werken zijn de kosten. De zorgkosten blijven stijgen en vormen een toenemende last voor de samenleving. Door datagedreven werken worden inefficiënties geïdentificeerd en geëlimineerd, wat resulteert in kostenbesparingen en een effectiever gebruik van middelen.

Uitdagingen voor datagedreven werken in de zorg

De zorgsector in Nederland staat dus voor de uitdaging om de transitie naar datagedreven werken en digitalisering te omarmen. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor betere zorg en efficiënte aanpak van complexe uitdagingen. Echter, er zijn verschillende uitdagingen die de adoptie van datagedreven werken in de zorg belemmeren. Hoewel de potentie van datagedreven werken in de gezondheidszorg enorm is, is het belangrijk om ook hier rekening mee te houden. Hieronder benoemen we de grootste uitdagingen, grofweg in te delen in de genoemde vier categorieën.

Gezondheidsgegevens zijn afkomstig van vele verschillende bronsystemen en worden in verschillende formaten opgeslagen. Dit brengt uitdagingen met zich mee wat betreft de ontsluiting, consistentie en kwaliteit van de gegevens. Het is essentieel om gegevensstandaardisatie en interoperabiliteit tussen systemen te bevorderen, zodat gegevens effectief kunnen worden gedeeld en geanalyseerd. Een goed ontworpen Modern Data Platform kan helpen bij het ontsluiten van gegevens uit verschillende systemen en kan zorgen voor consistente datakwaliteit en –integriteit, waardoor het gemakkelijker wordt om middels analyse inzichten te verkrijgen uit complexe datasets. Door het slim gebruik van data kunnen zorgverleners bovendien sneller en efficiënter werken, waardoor er meer tijd overblijft voor directe patiëntenzorg.

Gezondheidsgegevens bevatten vaak zeer gevoelige informatie, zoals medische dossiers en persoonlijke identificeerbare informatie. Het waarborgen van de privacy en beveiliging van deze gegevens is van het grootste belang. Zorginstellingen moeten voldoen aan strenge regelgeving, zoals de AVG, en ervoor zorgen dat de juiste beveiligingsmaatregelen worden getroffen om ongeoorloofde toegang en datalekken te voorkomen. Ondersteunen bij het verminderen van privacy- en beveiligingsrisico’s door implementatie/integratie van strikte beveiligingsprotocollen en het nauwkeurig monitoren van de toegang tot gevoelige gegevens. Een modern data platform kan zo bijdragen aan de veiligheid van patiëntgegevens, doordat de data op één plek wordt opgeslagen en beveiligd kan worden, door gegevens versleutelen en anonimiseren, zodat alleen bevoegde medewerkers toegang hebben tot de juiste informatie.

De financiering van de zorgsector is complex en vaak gebaseerd op strakke (overheids-)budgetten, resulterend in minder geld beschikbaar voor investeringen in data-innovaties en IT -infrastructuur dan in andere sectoren. Het is daarom van groot belang om gericht en efficiënt in te zetten op winstgevende innovatie. Bijvoorbeeld het implementeren van een modern data platform kan helpen om de kosten van investeringen in IT-infrastructuur te verlagen. In plaats van het investeren in eigen hardware en software, kan de zorginstelling gebruikmaken van de schaalbaarheid en flexibiliteit van Cloud computing. Dit kan ook helpen bij het behalen van kostenbesparingen in andere delen van de organisatie, doordat er minder tijd en geld nodig is voor het handmatig verzamelen, integreren en analyseren van data. Custom dashboards kunnen, naast patiëntinformatie, ook helpen bij het analyseren van financiële gegevens en het identificeren van inefficiënties en kansen voor kostenbesparingen, minder administratieve lasten en minder fouten bij het verzamelen van gegevens, waardoor er meer tijd en geld overblijft voor directe patiëntenzorg.

Het implementeren van een datagedreven aanpak vereist culturele en organisatorische veranderingen binnen zorginstellingen. De zorgsector heeft van oudsher een sterk conservatieve en risicomijdende cultuur, waarbij veranderingen langzaam worden omarmd. Wanneer er op een agile manier een datastrategie opgezet kan worden, helpt dit bij het creëren van een cultuur van gegevens gestuurde besluitvorming in de zorgsector. Door medewerkers te trainen in het gebruik van geavanceerde analysetools en dashboards, vertrouwen ze hun eigen data en kunnen ze betere beslissingen nemen op basis van gegevens en proactief trends en kansen voor verbetering identificeren. Het kan ook helpen bij het creëren van een innovatieve omgeving waarin medewerkers nieuwe technologieën kunnen leren en gebruiken om betere zorg te bieden. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot meer gebruik van e-health-toepassingen, waardoor patiënten op afstand kunnen worden gemonitord en gevolgd.

Bridging the Gap

Hoewel er binnen de zorgsector al enkele initiatieven zijn om datagedreven werken te bevorderen, is het belangrijk om te erkennen dat deze inspanningen nog niet voldoende zijn om de volledige potentie van een datagedreven revolutie binnen de zorg te benutten. We zien dat organisaties om dezelfde redenen tegen problemen aanlopen bij het daadwerkelijk zetten van de stap naar een datagedreven organisatie. Deze kloof tussen het heden en de toekomstvisie (die in veel gevallen wel bestaat) is waar de meeste initiatieven stranden, en, hoewel er al enige vooruitgang is geboekt, zijn de huidige initiatieven binnen ziekenhuizen en de zorgsector nog niet voldoende om de volledige potentie van datagedreven werken te realiseren. Gelukkig zijn er mogelijke oplossingen die kunnen helpen bij het overwinnen van deze uitdagingen.

Datagedreven werken heeft het potentieel om de gezondheidszorg ingrijpend te veranderen en te verbeteren. Het aanpakken van de fragmentatie van gegevens, het verbeteren van gegevenskwaliteit, het bevorderen van een datagedreven cultuur, en het gebruik maken van de juiste technologie zijn cruciale stappen om de datagedreven revolutie in de zorg te versnellen en te omarmen. Door dit geleidelijk aan te pakken, met de juiste expertise, bereid je de organisatie optimaal voor op een toekomstbestendig, datagedreven werkproces. Wij geloven in het belang van onze Agile Data Strategie, hierboven al een aantal keer genoemd, om de genoemde uitdagingen succesvol aan te vliegen en een grote stap te zetten richting het verwezenlijken van een volwaardig datagedreven zorgorganisatie.